5 oorzaken voor het stijgend aantal burnouts

Gepubliceerd op: 12 april 2017

Stressklachten veroorzaken tegenwoordig meer dan 1/3e van de afwezigheidsdagen door ziekte.

De absentheïsme kost is ongekend hoog: een factuur die kan oplopen tot 20.000 EURO.
Deze cijfers rond burnout en andere stressklachten zien we elk jaar stijgen. Maar hoe komt dat juist? Als we de werksituatie van pakweg 10-20 jaar geleden vergelijken met de situatie van nu zien we toch veel overeenkomsten? De werkende mens had toen ook met files te kampen, ook hij had vaak stresserende situaties op het werk....
Michael Portzky is neuropsycholoog en de auteur van zowat alle Nederlandstalige vragenlijsten over mentale veerkracht. Wij vroegen hem waar het schoentje nu juist knelt, en waarom het NU knelt en 10 jaar geleden nog niet zozeer.

"Het gaat jammer genoeg niet om 1 duidelijke wijziging." Vertelt hij. "In onze maatschappij is er de afgelopen decennia heel veel veranderd. Het gaat telkens om heel kleine puzzelstukjes die samen, bijna onmerkbaar de situatie van vandaag zijn gaan vormen." Wij schetsten er voor u in deze blogpost alvast 5, met behulp van Michael Portzky:

Het verhaal van not-so-smartphones...

De meest voelbare wijziging bevindt zich op het digitale gebied. Denk maar aan de smartphones, of liever NOT-SO-smartphones, zoals Michael Portzky ze noemt. Ons hele leven is gevuld met not-so-smart- devices. Allemaal gemaakt om ons leven te vergemakkelijken. Je bent altijd en overal bereikbaar en geconnecteerd.

Maar onderzoeken hebben aangetoond dat mensen die van het werk een smartphone kregen, hun werkweek tot 7 u langer hebben zien worden. En zelfs wanneer deze smartphone niets met het werk te maken, heeft is het een giftig iets. Onze aan-uit knop is bij wijze van spreken verdwenen. Dat is de prijs die we betalen voor het immer geconnecteerd zijn. Alleen, daar is ons brein helemaal niet voor gebouwd. En het verdwijnen van die aan-uit knop zien we zelfs heel letterlijk. De smartphone, niet het gezicht van onze partner is vaak het laatste wat we zien voor we de aan-uit knop van ons nachtlampje gebruiken. Maar het blauwe, veel te felle licht dat onze teergeliefde toestelletjes uitstralen, verstoort wel ons hele slaappatroon.

En not-so-smartdrinks

Nog iets waar we 15 jaar geleden nog niet van hadden gehoord was het concept van de ‘smartdrinks’. Ook hier geldt mijn laconieke toevoeging van NOT-SO-...smartdrinks. De winkelrekken worden hoe langer hoe meer gevuld met slimme sapjes en drankjes die ons oppeppen. Maar als je de samenstelling van deze drankjes gaat bekijken, zie je vaak een aantal beruchte boosdoeners in grote getalen opdoemen. Niet in het minste cafeïne. Vaak zien we zelfs dat er, omwille van de gigantische hoeveelheden die van deze stof worden opgenomen in de week, tijdens de weekends ontwenningsverschijnselen optreden. Geen wonder dus dat echt ontspannen en recupereren van de werkweek dan niet lukt.

Langer in de wagen

Ook de steeds langer wordende files doen de situatie geen goed. Het klopt dat we al jaren met files te kampen hebben. Maar dat we nu langer in file staan dan 10 jaar geleden staat buiten kijf. En dat diezelfde file een trefzekere stressor is, zal ook niemand betwisten. Het rekensommetje is dus snel gemaakt. Veroorzaakten files 10 jaar geleden ook al stress? Ja. Maar nu zijn er eenvoudigweg meer van. Meer files betekent meer stress.

Ons aangeboren compensatiegedrag bracht ons er vroeger ook al wel eens toe om nadien de gaspedaal wat harder in te drukken. Maar ook dat is niet meer zo evident omwille van de grotere pakkans. Dus alweer bijkomende stress, ofwel omdat we ons ‘inhouden’, ofwel omwille van de angst om betrapt te worden op snel rijden.

Het is dan ook niet verwonderlijk dat uit enquêtes blijkt dat een fenomenaal hoog percentage van werkende mensen serieus overweegt om te verhuizen enkel en alleen omwille van de files.

En langer werken

En dan is er nog de wijziging in de pensioenleeftijd. Dit is voor velen nog de ver van mijn bed show. Maar desalniettemin heeft het toch vaak al zijn mentale inpakt. Al dan niet onbewust. Het is ook effectief een zware dobber: je hebt net 3 uur in de wagen gezeten dankzij de files op onze Belgische wegen en hebt er een zware dag op kantoor op zitten. En dan kom je thuis en zet het nieuws op ‘om een beetje te ontspannen’. En daar vertelt men jou doodleuk dat je dat alles nog eens zoveel jaren extra mag gaan doen. Zeker voor degenen die hun pensioen al zagen naderen, heeft dat een heel ontmoedigend en dus alweer... stresserend effect.

Afbetalingen die sneller stijgen dan de lonen

Maar langs de andere kant voelen we ook dat het wel nodig is dat we zo veel langer werken. Onze hoog oplopende kosten, niet in het minste die van het vastgoed dwingen ons ertoe. Veel mensen betalen hun huis af totdat ze 60 zijn. Dan zit een pensioen op 58 er dus toch al niet in.

De prijzen op de vastgoedmarkt swingen de laatste jaren absoluut de pan uit. De overwaardering van de vastgoedmarkt mag dan wel gedaald zijn. Volgens de Nationale Bank zijn onze huizen nog steeds 6% ‘te duur’. Vooral aangezien de lonen niet evenredig mee gestegen zijn in diezelfde periode laat zich dat heel hard voelen in de afbetalingen. De jonge dertigers en twintigers die zich nu op de arbeidsmarkt bevinden, werken dan ook vanuit een heel andere economische optiek. De financiële druk ligt voor hen een stuk hoger. Wat het moeilijker maakt om bijvoorbeeld een job waarin je goed bent of een job dichter bij huis te laten primeren op een job die meer verdient...

De grenzen van de takenpakkettenvervagen

Als je een foto zou bekijken van pakweg een marketingdepartement vandaag en eentje van 20 jaar geleden zou je iets heel anders te zien krijgen. Met name: er zouden heel wat minder mensen op staan. In de jaren 90 was een marketing departement opgedeeld in heel duidelijk afgelijnde takenpakketten. Er was iemand verantwoordelijk voor PR, iemand voor sponsorships, iemand voor copywriting,... Tegenwoordig moet een marketeer zelf content kunnen schrijven, zowel voor de website als voor brochures als voor social media en de pers, zelf zijn sponsors beheren... eigenlijk een beetje van alle markten thuis zijn. Voor sommigen kan dat heel stimulerend werken. Maar ben je bijvoorbeeld heel perfectionistisch ingesteld dan kan dat een heel nefaste impact op je mentale welzijn hebben. Een perfectionist doet het heel goed in een kader waar hij duidelijk afgelijnde taken tot in de diepte kan uitwerken. Maar in ALLES perfectie kunnen leveren is onmogelijk.



Actuele blog artikelen